Werkstress kan je op weg helpen naar wat je echt wilt in je werk. Dat zegt counselor en trainer José Lenders. Ze ontwikkelde er een 6-stappenplan voor, het PASSIE-protocol.
Werkstress is beroepsziekte nummer 1. Zo’n 1,2 miljoen werkenden hebben stressgerelateerde klachten, één op de drie mensen verzuimt weleens vanwege deze klachten. Genoeg reden om het aan te pakken, om de stress van werknemers –en daarmee ook van het bedrijf- te verminderen en het werkplezier te versterken.
Stress als wegwijzer
“Je ervaart stress als iets van je wordt afgenomen dat je belangrijk vindt”, begint José. “Stress maakt je bewust van wat je niet wilt of niet kunt, het is een alarmbel die je aanspoort om te luisteren naar je gevoel. Stress kan dus de wegwijzer zijn naar wat je echt wilt.” Dat hoeft niet te betekenen dat je van baan moet veranderen’, zegt ze. “Je kunt werk doen dat echt bij je past en toch stress krijgen, Omdat het te druk is, door gedrag van collega’s, omdat het thuis niet lekker loopt.” Stress kan zich op veel verschillende manieren openbaren, zegt ze. “Je kunt lichamelijke klachten krijgen, psychische en/of emotionele. Maar het kan ook zijn dat je je anders gaat gedragen. Dat je bijvoorbeeld anders gaat eten, minder actief of erg cynisch wordt.”
Maak werk van je stress
Belangrijk is dat je stress herkent, erkent en er werk van maakt. Want, aldus José: “Uitstellen levert niets op.” Met de 6 stappen van haar PASSIE-protocol kom je van stress naar passie. Stap 1: Potentie. José: “Iedereen heeft kwaliteiten, in deze stap ontdek je wat die van jou zijn. Wat zijn je talenten, je drijfveren en welke competenties kun je ontwikkelen?” In stap 2, Angels, achterhaal je welke ‘steken’ jou pijn hebben gedaan en welke angels onder je huid zijn blijven zitten: wat geeft je stress en belemmert je om je talenten in te zetten? Het is belangrijk om te weten waar je goed in bent.
Weet je wat jouw kwaliteiten zijn? Ontdek jouw talenten met behulp van de Kwaliteitentest.
Worden wie je bent
Daarna volgt stap 3: Systeem. “In deze stap bekijk je de angels: welke rode draad, welk systeem zit hierin?”, legt José uit. “Dit is het belemmerende systeem. Het kan van alles zijn en ook betrekking hebben op ervaringen buiten het werk, uit je verleden. Je kunt bijvoorbeeld de overtuiging hebben dat je altijd in de steek wordt gelaten, niet goed genoeg bent of niet wordt gezien.” Daartegenover staat het bezielende systeem. “Dat is wie je wilt zijn. Bijvoorbeeld: ik ben creatief en laat dat zien of ik ben waardevol. Als je duidelijk hebt wat je wilt, kunnen je hersenen dit makkelijk oppakken. Kijk naar corona: we waren gewend elkaar een hand te geven, daar zijn we van de ene op de andere dag mee gestopt. Door aangeleerde, maar niet bij jou passende gedachten en gedrag los te laten, kun je worden wie je bent.”
Trouw aan jezelf
Stap 4: Stress-ontlading. “In deze fase laat je de opgebouwde stress in je lichaam los, zowel in gedachten, in gevoelens als in je lichaam. Door de spanning weg te halen, ontstaat er ruimte voor je nieuwe overtuiging, het bezielende systeem.” In stap 5, Implementatie, ga je de nieuwe overtuiging in praktijk brengen. José: “Op je werk, thuis, in je sociale contacten. Overal ga je oefenen. Dit is vaak een proces van verwondering en vallen en opstaan.” In de laatste fase, Expressie, ben je wie je bent. “Je laat je niet meer leiden door anderen, maar bent trouw aan jezelf. Je zult zien dat anderen je dan ook niet meer zo snel stress kunnen bezorgen.”
Kijk wat iemand nodig heeft
José heeft het PASSIE-protocol al talloze keren met succes toegepast. Bij individuen en organisaties, bij volwassenen en kinderen. “Mijn kleindochter was vaak boos toen ze op haar vierde jaar naar school ging”, vertelt José. “Zij wilde zich ontwikkelen, maar werd daarin belemmerd omdat ze op school van alles moest. Ze veranderde als een blad aan de boom toen ze naar de vrijeschool ging. In plaats van te proberen om haar gedrag te veranderen, is gekeken naar wat zij nodig heeft, wie zij is.” José werkt aan een pilot om het protocol op basisscholen in te voeren. “Eerst doorlopen we het met de leerkrachten, daarna samen met hen en de kinderen.”
Zelf op zoek naar meer balans in je werk? Doe de test Werken aan balans en vitaliteit om te zien hoe jij je werkgeluk kunt vergroten.
De weg naar een bruisender Limburg
De meeste mensen volgen het PASSIE-protocol omdat ze stress hebben. Maar het protocol kan ook aanjager zijn van een bruisender Limburg, aldus José. “Limburgers zijn over het algemeen tevreden, maar haal je ook het beste uit jezelf? Veel mensen niet. Misschien komt dat door ons verleden, doordat anderen –de rooms-katholieke kerk, ‘Den Haag’- bepaalden wat goed voor ons was. Als je wat wilde, zeiden ouders vaak al snel: leeverkukskes waere neet gebakke. Maar neem je wensen serieus en haal het beste uit jezelf! Het zorgt voor een bruisender Limburg, daarvan ben ik overtuigd. Het stimuleert innovatie, werkplezier en een economie die ook jongeren boeit.”
Geef het goede voorbeeld
Ondernemers en leidinggevenden kunnen daarbij het goede voorbeeld geven, vindt José. “dat is belangrijk. Ben wie je bent. Dat zal anderen stimuleren. Luister ook naar de stress in je bedrijf. Leef je in, ben empathisch en vooral: maak verandering mogelijk. Je bedrijf zal ervan profiteren.” Speciaal voor leidinggevenden en managers schreef ze een boek over het PASSIE-potocol, Van werkstress naar passie in 6 stappen. “Het is een praktische handleiding vol handvatten en voorbeelden uit het bedrijfsleven”, besluit ze. “Samen kun je meer uit je organisatie halen.” Meer informatie vind je op www.vanwerkstressnaarpassie.nl.
Meer weten over de symptomen van stress? Lees de tips van psychologe Suzanne Sluijter om stress tegen te gaan.
